Yüksek Biyosistem Mühendisi
25 Şubat 2021 tarihli ve 31406 (https://www.resmigazete.gov.tr/fihrist?tarih=2021-02-25) Sayılı Resmi Gazetede yayımlandı ve Tebliğ No: 2021/7 olarak yürürlüğe girdi . Bireysel Sulama Sistemleri Desteklemeleri tebliği tarihinden sonraki yıllarda desteklemeler devam ettirilmiş olup 2025 içinde desteklemeler devam ettirilmiştir.
KKYDP Bireysel Sulama Desteklemesindeki Amaç Nedir ?
Tarımsal faaliyetler için geliştirilen modern basınçlı bireysel
sulama sistemlerinin üreticiler tarafından kullanımının yaygınlaştırılarak; daha kaliteli ve pazar
isteklerine uygun üretim yapılmasını sağlamak, kırsal alanda üreticilerin gelir düzeyinin yükseltilmesi
için bireysel sulama sistemlerinin desteklenmesine ilişkin usul ve esasları belirlemektir şeklinde tebliği Amaç -Madde 1 şeklinde yer almaktadır. Neden Sulama Desteklemesi almalıyız ? Bu sorunun cevabını basamak basamak aşağıdaki yazımızda ele alalım öncelikle neden sulamaya ihtiyaç duyarız ?Sulama Nedir?
Bitkinin doğal yollarla ihtiyaç duyduğu su miktarını karşılayamaması durumunda bitkiye suyun yapay yollarla ihtiyaç duyduğu su miktarının iletilmesi şeklinde sulamayı açıklaya biliriz. Bitkinin ihtiyaç duyduğu su miktarına Evapotranspirasyon denilmektedir.
Evapotranspirasyon (ET) Nedir ?
Evaporasyon ve Transpirasyon kelimelerinin birleşimi olarak ortaya atılan bu sözcük bir çok kaynakta bitki su tüketimi olarak ifade edilmektedir. Evaporasyon sıvı haldeki suyun buharlaşarak atmosfere hareket etmesini ifade ederken Transpirasyon ise bitkilerin dokularında bulundurduğu suyun terleme vasıtasıyla yaprakları aracıyla atmosfere taşıması olayıdır. Bu iki olay da Litosferde(yer kabuğu) meydana gelir yaşamın yapı taşlarından olan ‘Su’ meydana getirilir,.Su sadece buharlaşma yoluyla elde edilmez bitkilerde terleme yoluyla atmosfere su buharı sağlamaktadır.
Sulama ve Evapotraspirasyon İlişkisi ;
Sulama sisteminin tasarımının doğru ve en verimli halde kullanılması için ET hesaplamalarından faydalanılır. Ülkemizde ET hesaplamalarında yaygın olarak iki eşitlik kullanılır bu eşitliklerin isimleri Penman-Monteith ve Blaney-Criddle’dir. Yapılan araştırmalar sonucun da Penman-Monteith yöntemi daha çok tercih edilmiştir. Penman-Monteith yöntemi diğer yönteme nazaran daha gerçekçi sonuçlar verdiği yapılan bir çok araştırmayla ortaya konulmuştur. Doğru sulama projesinin verimli çalışabilmesi için mühendislik hesaplamalarında ele alınacak faktörler mevcuttur bu faktörler.
Penman-Monteith Yöntemi ;
Penman-Monteith yönteminde fazla meteorolojik veri kullanılmasını olanak sağlar girilen veriler ne kadar doğru ise sonuç daha net olacaktır.
ETo : Referans Evapotranspirasyon [mm day-1],
Rn : Bitki yüzeyindeki net radyasyon [MJ m-2 day-1],
G : toprak ısısı akı yoğunluğu [MJ m-2 day-1],
T : 2 m yükseklikteki günlük ort. sıcaklık [°C],
u2 : 2m deki rüzgar hızı [m s-1],
es : Doygun buhar basıncı [kPa],
ea : geçek buhar basıncı [kPa],
es – ea : doygun buhar basıncı açığı [kPa],
D : buhar basıncı eğrisi eğimi [kPa °C-1],
g : Psikometrik sabite [kPa °C-1].
Sulama Sistemini Etkileyen Başlıca Faktörler ;
İklim Faktörleri : Sıcaklık, solar radrasyon ,nem ,rüzgar, güneşlenme süresi…etc
Toprak Faktörleri : Toprak tekstürü,nemi, işlenme durumu…etc
Bitki Faktörleri : Bitki cinsi ve yaşam döngüsü(gelişme-büyüme)…etc
Doğru sulama yöntemi belirleme ve doğru sistem kurulumunu mutlaka alanında eğitim almış mühendislere yaptırınız. konumuz olan KKYDP kapsamında olan bireysel sulama sistemleri desteklemelerine geri dönelim.
KKYDP Bireysel Sulama Sistemleri Yatırım Konuları Nelerdir ?
Tebliğ Madde 8 fıkra 1:
a) Tarla içi damla sulama sistemi kurulması.
b) Tarla içi yağmurlama sulama sistemi kurulması.
c) Tarla içi mikro yağmurlama sulama sistemi kurulması.
ç) Tarla içi yüzey altı damla sulama sistemi kurulması.
d) Lineer veya Center Pivot sulama sistemi kurulması.
e) Tamburlu sulama sistemi kurulması.
f) Güneş enerjili sulama sistemi kurulması.
g) Tarımsal sulama amaçlı güneş enerji sistemleri.
ğ) Akıllı sulama sistemleri.
“Yukarıdaki yatırım konuları kapsamında Program tüm illerde uygulanır.”
Yatırımların Tamamlanma Süresi
Kabul edilen başvurulara ilişkin olarak başvuru sahibi ile il müdürlüğü arasında
hibe sözleşmesinin imzalanmasından sonra, yukarıda belirtilen yatırım konularında altmış gün içerisinde, alımı yapılan malzemelerin tarlada montajının tamamlanmış olması gerekir. Süresi içerisinde yatırımcılar tarafından başvuru dosyasında yer alan projeye uygun olarak alımı ve tarlada montajı gerçekleştirilen bireysel sulama sisteminin tespit işlemleri, yatırımcının ödeme talebi tarihi itibarıyla en geç kırk beş gün içerisinde il proje yürütme birimince tutanağa bağlanır.
Başvuru Sahiplerinde Aranan Özellikler ve Sorumlulukları Nelerdir ?
-Bakanlık tarafından oluşturulan güncel Bakanlık kayıt sistemlerine kayıtlı olmak şartıyla(ÇKS), başvuru sahibi yukarıda belirtilen yatırım konularında başvuru yapabilir.
-13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununda
tanımlanan kolektif şirket, limited şirket ve anonim şirket şeklinde kurulmuş olan şirketler, ana
sözleşmelerinde tarımsal üretim yapabileceklerinin belirtilmesi şartı ile tüzel kişilik olarak
başvurabilir. Gerçek kişiler ve yukarıda belirtilen şirketler kendilerine ait arazilerde veya 8 inci
maddenin birinci fıkrasında belirtilen yatırım konularında en az beş yıl ve üzeri süreyle noter onaylı kira sözleşmesi yaparak başvuru yapabilirler. Sulama kooperatifleri, tarımsal kalkınma kooperatifleri, tarım kredi kooperatifleri ve sulama birlikleri de ana sözleşmelerinde tarımsal üretim yapabileceklerinin yer alması şartıyla, kendilerine ait arazilerde veya kamu arazilerinden on yıl ve üzeri noter onaylı kira sözleşmesi ile tüzel kişilik olarak başvuru yapabilirler. Bu kuruluşlar, başvuruları ile birlikte, onaylanmış ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde yayımlanmış en son ana sözleşmelerini vermek zorundadır.
-Kırsal kalkınma destekleri kapsamında, 8 inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen yatırım konularında
başvuru yapılan yıl dâhil olmak üzere son beş yılda daha önce bireysel sulamaya ilişkin hibe desteği
alınan yer için başvuru yapılamaz. Ancak, parselin bir kısmı için daha önce hibe desteği alınması
halinde parselin kalan kısmı için yukarıdaki şartları sağlamak koşulu ile başvuru yapılabilir.
-Başvuru sahipleri, başvuruları kabul edilmesi halinde; hibeye esas mal alım tutarının %50’si
oranındaki katkı payını, ayni katkıyı, referans fiyat farkını ve toplam mal alım tutarına ait KDV’nin
tamamını kendi öz kaynaklarından temin etmekle yükümlüdürler.
-Mal alımlarının, başvuru dosyasında yer alan projeye uygun olarak yapılması, uygulamaların
bu Tebliğ, güncel Uygulama Rehberi ve hibe sözleşmesinde belirtilen usul ve esaslara göre
gerçekleştirilip, belgelendirilmesi ve belgelerin muhafazasından yatırımcılar sorumludur.
-Başvuru yapılan yıl dâhil olmak üzere son beş yıllık dönemde yürürlüğe giren tarımsal üretime dair faiz/kâr payı destekli yatırım ve işletme kredisi/finansmanı kullandırılmasına ilişkin düzenlemeler (Ek ibare:RG-22/2/2022-31758) ve bu Tebliğin yayımlandığı tarihten sonra aynı konuda çıkarılacak tebliğler kapsamında modern basınçlı sulama sistemi yatırımı kredilendirme konularından yararlananlar kredilendirmeye konu olan aynı parsel için hibe başvurusu yapamazlar. Ancak, parselin bir kısmı için daha önce kredi desteği alınması halinde parselin kalan kısmı için yukarıdaki şartları sağlamak koşulu ile başvuru yapılabilir.
-Yatırımcılar, hibe sözleşmesi akdinden sonra, teklif ve kabul edilen mal alımını hibe
sözleşmesi hükümlerine uygun olarak yapar.
-Yatırımcı, hibe sözleşmesi kapsamında sağlanmış bireysel sulama sisteminin mülkiyetini, yerini ve amacını yatırımın bitiminden sonra yatırımın konusuna göre başvuru yapılan yıl dâhil olmak üzere 8 inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen yatırım konularında beş yıl süreyle değiştiremez.
-Başvuran tüzel kişiler idari ve mali açıdan kamudan bağımsız olmalıdır. Tüzel kişilerin idari ve mali açıdan kamudan bağımsız olduklarına dair taahhütnameyi, gerçek kişilerin ise kamu hizmeti yapmadıklarına dair taahhütnameyi başvuru ekinde sunmaları gereklidir.
-Hibe desteklemelerinden, kamu görevlileri ile kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kaynaklarından finansman sağlayan veya bağlantısı olan gerçek veya tüzel kişiler yararlanamaz.
-Önceki tebliğler kapsamında hibe sözleşmesi imzalayan yatırımcılardan yükümlülüklerini yerine getirmemesi sebebiyle son 3 yıl içinde sözleşmesi feshedilenler hibe başvurusunda bulunamazlar.
-Başvuru sırasında ve sözleşme yapılmadan önce başvuru sahibinin iflas etmiş veya projenin tasfiye halinde olması, başvuru sahibinin kısıtlı veya malvarlığının mahkemece idare ediliyor olması, iş veya faaliyetlerini askıya almış olması, malvarlığıyla alakalı tedbir kararı veya bu doğrultuda açılmış bir dava bulunması hallerinde hibe başvurusunda bulunulamaz.
-Yatırımcı, kamu haklarından mahrum olması, hırsızlık, dolandırıcılık, güveni kötüye kullanma, görevi kötüye kullanma, rüşvet, irtikap, nitelikli zimmet, sahtecilik, hileli iflas suçu işlemiş olması, milli güvenliğe tehdit oluşturduğu tespit edilen terör örgütlerine aidiyeti, iltisakı veya irtibatı olması, tutuklu bulunması, resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırması, Devlet sırlarını açığa vurması, Devletin şahsiyetine karşı işlenmiş suçlardan kesin hüküm ve/veya idari bir karar olması veya ülkenin mali çıkarlarına zarar verici herhangi bir suçtan dolayı kesinleşmiş mahkûmiyeti olması hallerinde hibe başvurusunda bulunamaz.
-Başvuru aşamasında, proje uygulama sırasında ve uygulama sonrası dönemde Kamu İhale Kurumu yasaklılar listesinde olanlar hibe başvurusunda bulunamazlar.
-Borcu ilgili kurumlarca yapılandırılanlar hariç Sosyal Güvenlik Kurumuna vadesi geçmiş prim borcu ile vadesi geçmiş vergi borcu bulunan yatırımcılar hibe desteğinden faydalanamazlar.
-Başvuru yapacak yatırımcılar, başvurularında 14/9/2023 tarihli ve 32309 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tarımsal Üretimin Planlanması Hakkında Yönetmelik hükümlerine uymak zorundadır.
Uygulanacak Hibe Desteği Tutarı, Oranı ve Hibe Desteği Verilecek Mal Alımı Gider Esasları Nelerdir ?
-Bu Tebliğ kapsamında kabul edilen başvurularda, hibe sözleşmesinde belirlenen hibeye esas mal alım tutarının KDV hariç %50’sine hibe yoluyla destek verilir. Hibe başvuru formunda belirtilen hibeye esas mal alım tutarının, başvuru değerlendirme aşamasında tespit edilen referans fiyatlar içinde kalan kısmı, hibe sözleşmesinde hibeye esas mal alım tutarı olarak belirlenir. Referans fiyatları aşan kısmı ise referans fiyat farkı olarak belirlenir ve tamamı yatırımcı tarafından karşılanır.
-Hibeye esas mal alım tutarı 10.000.000 TL’yi geçemez. Mal alım bedellerinin, bu miktarı aşması durumunda, aşan kısım yatırımcı tarafından ayni katkı olarak karşılanır.
-Hibe sözleşmesinde belirlenen hibeye esas mal alım tutarı üst limit niteliğindedir. Hibenin
nihai tutarı fiili gerçekleşmeler sonucunda ortaya çıkar.
-Başvuru bütçeleri KDV hariç hazırlanır.
Hibe Desteği Verilecek Uygun Mal Alımı Giderlerine İlişkin Şartlar Nelerdir ?
-8 inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen yatırım konularına ilişkin bireysel
sulama sistemlerinin alım giderleri aşağıda belirtilen hususlar çerçevesinde hibe desteği kapsamında değerlendirilir:
– Yatırımcılar tarafından, bu Tebliğ kapsamında satın alınacak tüm mal alımları, tedarikçilerle
yapılacak uygulama sözleşmesi kapsamında sağlanır ve hibeye esas mal alım bedelleri hibe
sözleşmesinde belirtilen tutarı aşamaz.
– Yerinde teslim ve montaj giderleri, mal alım bedeli içinde olacak şekilde mal alım faturası
düzenlenmesi durumunda, toplam tutar hibe desteği kapsamında değerlendirilir. Mal alım giderleri
ile yerinde teslim ve montaj giderlerinin faturada ayrı kalemler olarak faturalandırılması durumunda
sadece mal alım bedeli hibe desteği kapsamında değerlendirilir.
Yatırımcılara, aşağıda yer alan bireysel sulama sistemi grupları için belirtilen deneme ve
kontrollerin yapılması şartıyla, hibe desteği ödemesi yapılır:
– Tarla içi yağmurlama, mikro yağmurlama, damla sulama ve yüzey altı damla sulama sistemi
kurulması ile güneş enerjili sulama sistemleri kurulması başvuruları kapsamında; güneş paneli,
pompa, filtre, kontrol ünitesi, ana ve yan dallara ait borular, bağlantı ekipmanı, vanalar, damlatıcı ve
yağmurlama ekipmanı gibi sadece tarla içinde kullanılan malzemelerin başvuruya ait parsellerde
sisteminin çalıştırılması, eksiksiz montaj kontrollerinin yapılması ve tespit tutanaklarının
düzenlenmesi.
– Center pivot, lineer ve tamburlu sistem yağmurlama sulama makinelerinin; yerinde
çalıştırılıp, kontrollerinin yapılması ve tespit tutanaklarının düzenlenmesi.
– Tarımsal sulama amaçlı güneş enerji sistemleri kurulması
başvuruları kapsamında; güneş paneli, pompa, filtre, kontrol ünitesi, ana ve yan dallara ait borular,
bağlantı ekipmanı, vanalar, damlatıcı ve yağmurlama ekipmanı gibi sadece tarla içinde kullanılan
malzemelerin başvuruya ait parsellerde sisteminin çalıştırılması, eksiksiz montaj kontrollerinin
yapılması ve tespit tutanaklarının düzenlenmesi.
– Akıllı sulama sistemleri kurulması başvuruları kapsamında;
sensörler, tam otomatik fitreler, karıştırıcılı gübre tankları, debi kontrollü gübreleme pompaları,
solenoid vanalar, meteoroloji istasyonları ve kontrol sistemleri gibi sadece tarla içinde kullanılan
malzemelerin başvuruya ait parsellerde sisteminin çalıştırılması, eksiksiz montaj kontrollerinin
yapılması ve tespit tutanaklarının düzenlenmesi.
-Yatırımcılar ve ortakları tarafından sürekli çalıştırılan veya düzenli ya da dönüşümlü olarak
işe alınmış kişiler ile kamu çalışanları ve kamu kurumları tedarikçi olamaz.
-Başvurularda belirtilecek mal alım tutarları piyasa fiyat araştırmalarına dayandırılır ve
keşifleri ayrıntılı olarak belirtilir. Hibe sözleşmesine bağlanan mal alım tutarları ve malzeme miktarları
hibe sözleşmesi süresince artırılmaz.
-Başvuru kapsamında satın alınması planlanan mal ile ilgili teknik bilgiler, şartname şeklinde
düzenlenerek başvuru ekinde sunulur.
– Mal alım tutarının hibe desteği kısmı, kamu kaynakları kullanılarak karşılandığı için
yatırımcılar tarafından sağlanması gereken katkı payının finansmanında hiçbir şekilde kamu
kaynakları kullanılamaz.
Hibe Desteğine Uygun Olmayan Mal Alım Giderleri Nelerdir ?
a) Her türlü borç ödemeleri,
b) Faizler,
c) Başka bir kamu kaynağından finanse edilen harcama ve giderler,
ç) Kur farkı giderleri,
d) Makine ve ekipman kira bedelleri,
e) Nakliye giderleri,
f) Bankacılık giderleri,
g) Denetim giderleri,
ğ) KDV ve ÖTV’de dâhil iade alınan veya alınacak tüm vergiler,
h) İkinci el/kullanılmış mal alım giderleri,
ı) Eğitim giderleri,
i) Üretim tarihi, başvuru yapılan yıl dahil olmak üzere son iki yıldan önce olan bireysel sulama
sisteminin alım giderleri,
j) Faturası olmayan ve başvuru tarihinden önce veya sözleşmede belirtilen mal alımının
tamamlanma tarihinden sonra faturalanmış giderler,
k) Güncel Uygulama Rehberinde belirtilen ve yatırımcıların tedarikçilerden temin edeceği
teknik belgeler içinde yer alan belgelerden eksiği bulunan satın alma giderleri,
l) Tarlaya montajı yapılmayan ve eksik teslim edilen bireysel sulama sistemi giderleri.
(2) Bireysel sulama sistemlerine yönelik mal alımlarında, bent gibi su alma yapısı inşası, yeni
kuyu açılması, enerji nakil hattı, depolama tesisi gibi yapım işleri ve su kaynağından sulama alanına
kadar sadece iletim hattı yapılması hibe desteği kapsamı dışındadır. Hibe başvurularında, tarla içi
sulama sistemi ile su kaynağından sulama alanına kadar olan su iletim hattı birlikte projelendirildiği
durumlarda, su iletim hattı maliyeti toplam maliyetin %20’sini aşamaz, aşması durumunda artan
kısım yatırımcı tarafından ayni katkı olarak karşılanır.
(4) 8 inci maddenin birinci fıkrasının (Değişik ibare:RG-22/2/2022-31758) (ç), (d), (g) ve (ğ)
bentlerinde belirtilen yatırım konuları kapsamında yer alan makinelere ilişkin olarak; başvurusuna ait
teknik projelendirme esasları ve arazi büyüklüğü güncel Uygulama Rehberinde belirlenen kriterlere
uygun olmayan ve/veya yatırıma konu arazinin mülkiyetine sahip olmayan yatırımcılar, bu yatırım
konusuna başvuru yapamaz. Ancak, bu fıkra hükümleri saklı kalmak kaydıyla kamu arazilerinde on yıl
ve üzeri kiralama veya tahsis yapılması halinde başvuru yapılabilir.
Başvurular, Değerlendirme ve Değerlendirme Nihai Karar;
Başvuru şekli, yeri ve zamanı:
-Başvuru dosyası, 8 inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen bireysel sulama sistemi alımlarını gerçekleştirmek amacıyla, güncel Uygulama Rehberinde yer alan başvuru formu veeklerine uygun olarak hazırlanır.
-Başvuruya esas projeler, 18/12/1991 tarihli ve 91/2526 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile
yürürlüğe konulan Ziraat Mühendislerinin Görev ve Yetkilerine İlişkin Tüzük hükümlerine göre yetkili ziraat mühendislerince hazırlanmış olmalıdır.
– Başvuru için su kaynağı çeşidine göre alınması gerekli izin belgeleri şunlardır:
a) Yerüstü su kaynakları için ilgili kurumdan alınacak Su Kaynağı Kullanım İzni/Tahsis Belgesi,
b) Keson kuyular hariç olmak üzere yeraltı su kaynakları için ilgili kurumdan alınacak Yeraltı Suyu Kullanma Belgesi.
-20/7/1961 tarihli ve 5/1465 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Yeraltı Suları
Tüzüğünde yer alan komşu hakkı başlığı kapsamında Yeraltı Suyu Kullanma Belgesi alınmış olan
kuyular hariç, kişilere ait kuyular için sadece bir başvuru yapılabilir. Kuyu kiralanmasıyla yapılan
başvurulara hibe desteği verilmez. Ancak kiralanan arazi içinde arazi sahibi adına Yeraltı Suyu
Kullanma Belgesi olan kuyu mevcut ise kabul edilir. Satın alınan arazilerde bulunan kuyular için
yapılacak başvurularda, arazinin yeni sahibi adına Yeraltı Suyu Kullanma Belgesi alınması gerekir.
-Sulama birlikleri veya sulama kooperatifleri tarafından işletilen toplu basınçlı sulama
sistemlerinde yer alan hidrantların birden fazla çiftçiye tahsis edilmesi durumunda, sulama birliği
veya sulama kooperatifinden su kullanım izin belgesi alınması şartıyla aynı hidrant için birden fazla
başvuru yapılabilir.
-Su kaynağı çeşidine göre alınması gerekli izin belgelerinin güncel Uygulama Rehberinde
belirtilen şartlarda temin edilmesi gerekir.
– Bu Tebliğ kapsamında yapılacak başvurular; Uygulama Rehberinin yayınlandığı tarihten itibaren 45 gün içinde başvuru sahipleri tarafından dosya halinde tek nüsha olarak elden il müdürlüğüne teslim edilerek yapılır. Ayrıca, güncel Uygulama Rehberinde formatı ve içeriği belirlenen ve başvuru sahibi tarafından imzalanan dosya teslim alma/dosya iade belgesi başvuru esnasında iki nüsha olarak dosya ile birlikte verilir. Başvuruların geçerli olabilmesi için, başvuruya ait bilgiler veri tabanına girilir ve veri tabanından başvuru numarası alınır. Başvuru son gününün tatil gününe denk gelmesi halinde, takip eden ilk iş günü mesai bitimine kadar başvuru yapılabilir. Başvuruya ilişkin işlemler güncel Uygulama Rehberinde belirtildiği şekilde yapılır.
Başvuracak yatırımcılara sağlanacak bilgi
(1) Bu Tebliğ kapsamında başvuru yapacaklar, başvuru konusunda il proje
yürütme birimlerine müracaat ederek ihtiyaç duyulan bilgileri alabilirler.
(2) İl proje yürütme birimlerince verilecek bilgiler, başvuru hazırlanmasında karşılaşılacak
sorulara cevap vermekle sınırlı olacaktır. Bu bilgi, başvurunun kabul edilmesi konusunda bir taahhüt
niteliği taşımaz.
(3) İl proje yürütme birimlerinin, başvuru sahiplerine başvuru dosyası hazırlama sorumluluğu
yoktur.
(4) Başvuru sahipleri, güncel Uygulama Rehberi ve içinde yer alan başvuru formları ile
bilgilendirici dokümanları il müdürlüğü veya Genel Müdürlük internet sayfasından temin edebilirler.
(5) İl müdürlükleri tarafından düzenlenecek çalıştay, bilgilendirme toplantıları veya internet
sayfası vasıtasıyla ilgililere bilgi aktarılabilir.
Başvuruların idari yönden incelenmesi
(1)Başvurunun idari yönden incelenmesi il proje yürütme birimi tarafından
yapılır. Gerektiğinde bu birime konu ile ilgili ilave personel il müdürlüğünce görevlendirilebilir.
(2) İl müdürlükleri öncelikli olarak başvuru evraklarını, başvuru sahibinin 10 uncu maddede
belirtilen niteliklere sahip olup olmadığı yönünden inceler. Teslim alma belgesinde yer alan belgelerin
var olması, bu belgelerin içeriklerinin uygun olduğu anlamına gelmez. Başvuru evraklarının
içeriklerinin uygunluk kontrollerinde, uygunluk kriterlerini sağlamayan hususlar bir tutanağa
bağlanarak başvuru reddedilir.
Başvuruların teknik inceleme ve değerlendirilmesi
(1) İl proje yürütme birimi tarafından, başvuru ekinde yer alan ve formatı güncel
Uygulama Rehberinde bulunan sulama projesinin teknik açıdan değerlendirilmesi ve incelemesinde;
başvuru sahibi tarafından alımı talep edilen bireysel sulama sisteminin su kaynağı, arazi koşulları ve
üretim deseni ile tarımsal üretimin planlamasına uygunluğu ve teknik özellikleri araştırılır. Gerektiğinde bu birime konu ile ilgili teknik personel il müdürlüğü
bünyesinden veya diğer kamu kurumlarından görevlendirilebilir.
(2) Başvuru evraklarının teknik açıdan değerlendirilmesi ve incelenmesinde uygunluk
kriterlerini sağlamayan hususlar ve eksik başvurular bir tutanağa bağlanarak başvuru reddedilir.
Değerlendirme nihai kararı
(1) Program kapsamında başvuruların yapıldığı her il için Genel Müdürlük
tarafından tahsis edilen ödenek miktarı kadar başvuruya hibe desteği sağlanır, değerlendirme nihai
kararı söz konusu ödenek esas alınarak verilir. İllere tahsis edilecek ödenek tutarı, uygulama rehberinde belirtilen kriterler ve tarımsal üretimin planlanması dikkate alınarak bütçe imkânları çerçevesinde belirlenir. 8 inci maddenin birinci fıkrasının (g) ve (ğ) bentlerinde belirtilen yatırım konuları ile 8 inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b), (c), (ç), (d) ve (e) bentlerinde belirtilen yatırım konularına aynı parselde birlikte
başvurulmadığı durumlarda bütçe önceliği 8 inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b), (c), (ç), (d) ve (e)
bentlerinde belirtilen yatırım konularındadır. Her il için Genel Müdürlük tarafından tahsis edilen
ödenek öncelikle 8 inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b), (c), (ç), (d) ve (e) bentlerinde belirtilen
yatırım konularına tahsis edilir, arta kalan ödenek olması durumunda ise arta kalan ödenek 8 inci
maddenin birinci fıkrasının (g) ve (ğ) bentlerinde belirtilen yatırım konularına tahsis edilir.
(2) Başvuruların, idari yönden incelenmesinde ve teknik inceleme ve değerlendirilmesinde
uygun görülen başvurulara ait hibe tutarının, illere tahsis edilmiş ödenek tutarını geçmemesi
durumunda uygun görülen başvurular için asil başvuru sahibi listesi hazırlanır. Uygun görülen
başvurulara ait hibe tutarının, illere tahsis edilmiş ödenek tutarından fazla olması durumunda ise,
güncel Uygulama Rehberinde formatı ve içeriği verilen Başvuru Değerlendirme Kriterleri Tablosu
düzenlenerek puanlama yapılır. Yapılan puanlama sonuçlarına göre asil ve yedek başvuru sahibi
listeleri hazırlanır. Hazırlanan bu listeler il müdürlüğünün onayı ile kesinleşir.
(3) İl müdürlüğünün bir başvuruyu reddetme ya da hibe vermeme kararı kesindir.
Değerlendirme sonuçlarının açıklanması
(1) Son başvuru tarihi mesai bitimine kadar teslim edilen başvurular en fazla otuz
günde il proje yürütme birimi tarafından incelenerek değerlendirilir. Değerlendirme kriterlerine ve
ödenek durumuna göre; asil, reddedilen ve yeterli ödenek tahsis edilememesi durumunda yedek
başvuru sahipleri listeleri hazırlanarak onaya sunulur, onay süresi beş günü geçemez. Onaylanan asil ve varsa yedek başvuru sahibi listeleri beş iş günü süresince il müdürlüğü internet sitesinde ve duyuru panolarında yayımlanır, onaylanan asil ve yedek başvuru sahipleri ile reddedilen başvuru sahiplerine ayrıca yazılı tebligat yapılmaz.
(2) Asil listedeki başvuru sahiplerinden değerlendirme sonuçlarının yayımlanmasının son
gününden itibaren on günlük süre içerisinde hibe sözleşmesi imzalamayan başvuru sahiplerinin
yerine, varsa yedek listeden puan sıralamasına göre gerekli sayıda başvuru sahibi belirlenerek, il
müdürlüğü internet sitesinde ve duyuru panolarında beş gün süresince yayımlanır, bu başvuru
sahiplerine ayrıca yazılı tebligat yapılmaz.
Hibe Sözleşmesi, Uygulama ve Hibe Desteği Ödemesi
Hibe sözleşmesi
(1) Başvuruları kabul edilen başvuru sahipleri, değerlendirme sonuçlarının il
müdürlüğü internet sitesinde ve duyuru panolarında yayımlanmasının son gününden itibaren on gün
içerisinde, il müdürlüğü ile hibe sözleşmesi imzalamak zorundadır. Hibe sözleşmesinin imzalanacağı
son günün tatil gününe denk gelmesi halinde takip eden ilk iş günü mesai bitimine kadar hibe
sözleşmesi imzalanabilir. Hibe sözleşmesi, il müdürlüğü ile başvuru sahipleri veya noterden vekâlet verdiği kişi arasında akdedilir. Hibe sözleşmesi içerik ve formatı, Genel Müdürlük tarafından bu Tebliğ çerçevesinde hazırlanan güncel Uygulama Rehberinde yer alır.
(2) Yedek listeden belirlenen başvuru sahipleri, yedek liste değerlendirme sonuçlarının
yayımlanmasından itibaren on gün içerisinde il müdürlüğü ile hibe sözleşmesi imzalamak zorundadır.
Hibe sözleşmesinin imzalanacağı son günün tatil gününe denk gelmesi halinde takip eden ilk iş günü
mesai bitimine kadar hibe sözleşmesi imzalanabilir.
(3) Başvuru sahibinin başvuruda belirlediği hibeye esas mal alım tutarının, sözleşmede yer
alacak referans fiyat farkı tutarı ve hibeye esas mal alım tutarı miktarları, başvuru süresinin
bitiminden sonra Bakanlık ve/veya Genel Müdürlük resmî internet sitesinde yayımlanan referans fiyat
listeleri yardımıyla belirlenir. Sözleşmede yer alacak hibeye esas mal alım tutarı üst limitleri ifade eder
ve bu tutarın tespitinde kullanılan fiyatlar referans fiyatın üzerinde olamaz. Referans fiyat listesinde
olmayan veya metraj gerektiren bireysel sulama sisteminin hibe sözleşme değerini belirlemekte il
proje yürütme birimi yetkilidir.
(4) Hibe sözleşmesi, il müdürlüğü ile yatırımcı arasında iki adet olarak akdedilir. Taraflarca
imzalanmış hibe sözleşmesinin bir adedi il müdürlüğünde, bir adedi de yatırımcı tarafından muhafaza
edilir.
(5) Süresi içerisinde hibe sözleşmesi imzalamayan başvuru sahipleri hibe desteğinden
yararlandırılmazlar.
(6) Gerçek kişilerin başvurularında başvuru sahibinin, hibe sözleşmesini imzalamadan önce
veya sözleşme imzalandıktan sonra vefat etmesi halinde, yasal mirasçılarının talep etmesi durumunda
başvuruda aranan koşulları sağlaması şartıyla hibe başvurusu veya hibe sözleşmesi tadil edilerek
uygulamalara devam edilir.
Bireysel sulama sistemi alımlarında yükümlülüklerin yerine getirilmemesi
(1) Yatırımcı bu Tebliğ, güncel Uygulama Rehberi ve hibe sözleşmesi koşullarına
uygun olarak hareket etmediği takdirde, il müdürlüğü hibe sözleşmesini fesheder.
Mal alım usul ve esasları
(1) Yatırımcılar, yatırımın uygulamasında yapacakları her türlü mal alımını,
başvuruda belirlediği ve ekinde verdiği teknik şartnameye uygun olarak yapar.
(2) İl proje yürütme birimi onayı olmaksızın başvuruya ait proje unsurları değiştirilemez. Ancak,
başvuruya ait proje unsurlarında teknik bir gerekçe ile değişiklik yapılması gerektiği takdirde mal alım
süresi içinde yatırımcı durumu gösterir belgeler ve dilekçe ile il müdürlüğüne başvurur. İl proje
yürütme birimi on gün içerisinde değişiklik talebini inceler, değişikliğin uygun görülmesi halinde, hibe
sözleşmesinde belirtilen hibeye esas mal alım tutarı ile bu tutara ilişkin sözleşme ekindeki malzeme
miktarını aşmaması ve puanlamayı etkilememesi kaydıyla yatırımcı ile il müdürlüğü arasında hibe
sözleşmesi ek metni düzenlenerek değişiklik yapılabilir.
(3) Referans fiyat listesinde bulunmayan veya metraj gerektiren bireysel sulama sistemi için,
fiyat tespitlerini il proje yürütme birimi bir rapora bağlayarak hazırlar. Fatura kalemlerinin veya
bedelinin referans fiyattan fazla olması durumunda, sadece referans fiyatın %50’si üzerinden hibe
desteği ödenir. Ancak, bireysel sulama sisteminin hibeye esas yatırım tutarı referans fiyatın altında
olduğunda malın satın alımında gerçekleşen fiyat üzerinden kesilen fatura kalemlerinin veya
bedelinin KDV hariç %50’sine hibe desteği sağlanır.
(4) Yatırımcı, satın aldığı bireysel sulama sisteminin, başvuru yaptığı parselde montajının
tamamlanmasından sonra alıma ait faturayı kestirir ve güncel Uygulama Rehberinde örneği yer alan
Mal Teslim Tutanağını düzenletir.
Hibe desteği ödeme talebi
(1) Yatırımcılar, mal alımlarına ait fiili gerçekleşmelerden sonra ödeme taleplerini,
4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu ve diğer ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak
düzenlenmiş fatura ve güncel Uygulama Rehberinde yer alan Ödeme Talep Formu ekinde istenilen
belgeler ile birlikte mal alım süresini takiben on gün içerisinde, son gününün tatil gününe denk
gelmesi halinde takip eden ilk iş günü mesai bitimine kadar, il müdürlüğüne teslim eder.
(2) Mal alım faturasının tarihi, hibe sözleşmesinin taraflarca imzalanmasını takip eden 9 uncu
maddenin birinci fıkrasında belirtilen süreler içerisinde olmak zorundadır. Fatura tarihinin bu süreyi
aşması ve/veya ödeme talebinin süresi içinde yapılmaması durumunda il müdürlüğünce hibe
sözleşmesi feshedilir. Hibe sözleşmesinde belirtilen durum ve mücbir sebepler haricinde hibe
sözleşmesine ilişkin süre uzatımı ve askıya alınma söz konusu değildir.
(3) İl proje yürütme birimi; yatırımcının ödeme talebi tarihinden itibaren kırk beş gün içerisinde
5488 sayılı Kanun ve 3/7/2005 tarihli ve 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu hükümlerine göre itibaren bireysel sulama sisteminin başvuruya ait parselde montaj kontrollerini yaparak tespit tutanaklarını düzenler.
(4) Hibe sözleşmesine uygun olarak mal alımı yapan ve tespit işlemleri tamamlanan
yatırımcıların ödeme taleplerine ait veriler il müdürlüklerindeki yetkili kişilerce, veri tabanına girilir. İl
müdürlüğü onaylı olmak üzere, veri tabanından alınan ödemeye esas yatırımcı listesi iki nüsha, ilçe
detayında icmal tablosu ise bir nüsha şeklinde düzenlenir. Düzenlenen ödemeye esas yatırımcı
listesinin bir nüshası Genel Müdürlüğe gönderilir, bir nüshası da il müdürlüğünde muhafaza edilir.
Onay sorumluluğu il müdürlüklerine ait olan ödemeye esas yatırımcı listesi, Genel Müdürlüğün ilgili
birimlerince banka ödeme formatına dönüştürülür.
(5) İl müdürlükleri, ödeme işleminden sonra yatırımcıların banka bilgilerinde ve ödenecek
rakamda hata tespit ederse, yetkili kişilerce Hata Düzeltme başlığı altında doğru bilgiler, uygulama yılı
itibarıyla ödemelerin son ayı olan Aralık ayının en geç yirmisine kadar Genel Müdürlüğe tablo halinde gönderilir. Genel Müdürlük bu hata düzeltmelerini tek liste halinde ödeme yapan Bankaya yazı ile bildirir.
Hibe desteği ödemeleri
(1) Ödemeler bütçe serbestliği çerçevesinde yapılır.
(2) Hibe ödemesi; yatırımcı gerçek kişi ise T.C. kimlik numarasına, tüzel kişi ise vergi
numarasına göre yatırımcı adına Bankadaki hesaba gönderilir.
(3) Hibe ödemeleri, Türk Lirası olarak yapılır.
(4) Ödemeyle birlikte, yatırımcılar tarafından; vergi dairelerinden alınacak veya il müdürlüğü
tarafından internet ortamından çıkartılacak vadesi geçmiş vergi borcu olmadığına dair belge ile tüzel
kişiliği haiz yatırımcılar tarafından bunlara ilaveten Sosyal Güvenlik Kurumuna vadesi geçmiş prim
borcu olmadığına dair belgenin ibraz edilmesi gerekir.
(5) Haksız yere yapılan destekleme ödemeleri, ödeme tarihinden itibaren 21/7/1953 tarihli ve
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesinde belirtilen gecikme
zammı oranları dikkate alınarak hesaplanan kanuni faizi ile birlikte, anılan Kanun hükümlerine göre
geri alınır. Haksız ödemenin yapılmasında ödemeyi sağlayan, belge veya belgeleri düzenleyen gerçek
ve tüzel kişiler, geri alınacak tutarların tahsilinde müştereken sorumlu tutulurlar.
(6) Bu Tebliğle belirlenen destekleme ödemelerinden, idari hata sonucu düzenlenen belgelerle
yapılan ödemeler hariç, haksız yere yararlandığı tespit edilen yatırımcılar il müdürlüklerinin internet
sitelerinde ilan edilerek, beş yıl süreyle 5488 sayılı Tarım Kanununun 23 üncü maddesi gereğince
hiçbir destekleme programından yararlandırılmazlar.
Programdan sağlanan malların mülkiyeti
(1) Yatırımcı, hibe sözleşmesi kapsamında sağlanmış
bireysel sulama sisteminin mülkiyetini, yerini ve amacını yatırımın bitiminden sonra başvuru yapılan
yıl dahil olmak üzere 8 inci maddenin birinci fıkrasında yer alan yatırım konularında beş yıl sonrasına kadar değiştiremez. Bu amaçla, il müdürlükleri proje uygulamalarını 5488 sayılı Kanun ve 5403 sayılı Kanun hükümlerine göre yılda en az bir kere olmak üzere sulama sezonunda yatırımları yerinde kontrol eder ve tutanağa bağlar.
Denetim
(1) Bu Tebliğ kapsamında yapılan tüm işlemler Bakanlık tarafından denetlenir. Bu
denetimler sırasında yapılan işlemlere ait talep edilen tüm bilgi ve belgeler il proje yürütme birimi
elemanlarınca sunulur.
(2) Program kapsamındaki kaynakların usulsüz kullanılması, israfı veya heba edilmesi
durumunda ilgililer hakkında gerekli inceleme ve soruşturma Bakanlıkça yapılır.
ÖZET
Yatırım Konuları
a) Tarla içi damla sulama sistemi kurulması,
b) Tarla içi yağmurlama sulama sistemi kurulması,
c) Tarla içi mikro yağmurlama sulama sistemi kurulması,
ç) Tarla içi yüzey altı damla sulama sistemi kurulması,
d) Lineer veya Center Pivot sulama sistemi kurulması,
e) Tamburlu sulama sistemi kurulması,
f) Güneş enerjili sulama sistemi kurulması,
g) Tarımsal sulama amaçlı güneş enerji sistemleri,
ğ) Akıllı sulama sistemleri.
Hibe Desteği Verilecek Giderler
1 – Tarla içi yağmurlama, mikro yağmurlama, damla sulama ve yüzey altı damla sulama sistemi kurulması ile güneş enerjili sulama sistemleri kurulması başvuruları kapsamında; güneş paneli, pompa, filtre, kontrol ünitesi, sayaç, vantuz, manometre, ana ve yan dallara ait borular, bağlantı ekipmanı, vanalar, damlatıcı ve yağmurlama ekipmanı gibi tarla içinde kullanılan malzemelere ait alım giderleri,
2 – Center Pivot, Lineer ve Tamburlu Sistem yağmurlama sulama makineleri alım giderleri.
3 – Tarımsal sulama amaçlı güneş enerji sistemleri, kurulması başvuruları kapsamında; güneş paneli, pompa, filtre, kontrol ünitesine ait alım giderleri,
4 – Akıllı sulama sistemleri kurulması başvuruları kapsamında; sensörler, tam otomatik fitreler, karıştırıcılı gübre tankları, debi kontrollü gübreleme pompaları, solenoid vanalar, meteoroloji istasyonları ve kontrol sistemleri gibi sadece tarla içinde kullanılan malzemelere ait alım giderleri
Hibe Desteği Tutarı ve Oranı
Hibe Oranı: % 50 (Yüzde elli)- KDV hariç. Hibeye Esas Mal Alım Tutarı (üst limit): 10.000.000,00 TL
Kimler Başvurabilir
Güncel Çiftçi Kayıt Sistemine (ÇKS)/Tarımsal Üretim Kayıt Sistemine (TÜKAS) kayıtlı olmak şartıyla; Gerçek Kişiler, Tüzel Kişiler (Kollektif, limited, anonim şirketleri), Sulama Kooperatifleri, Tarımsal Kalkınma Kooperatifleri, Tarım Kredi Kooperatifleri ve Sulama Birlikleri başvuru yapabilir.
Kamu görevlileri ile kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kaynaklarından finansman sağlayan veya bağlantısı olan gerçek veya tüzel kişiler hibe desteğinden yararlanamaz.
Başvuru Şekli, Yeri ve Zamanı
Başvurular son başvuru tarihi mesai bitimine kadar elden ya da noterden onaylı vekalet belgesi ile İl Tarım ve Orman Müdürlüğü Kırsal Kalkınma ve Örgütlenme Şube Müdürlüğüne yapılır. 2025 yılı için son başvuru tarihi 11 Nisan 2025′ tir.
Çeşitli Hükümler
1 – Başvurular birden fazla parsel ve birden fazla yatırım konusu içerebilir. Birden fazla parsel için yapılacak başvurularda her bir parsel için gerekli proje kriterleri sağlanmalıdır. Her parsel için ayrı proje ve keşif hazırlanacaktır. Ancak sınırları bitişik parseller için tek proje hazırlanıp başvuru yapılabilir.
2 – Kiralama yapılarak başvuru yapılabilmektedir. Kiralamalar noter onaylı olmak zorundadır. Gerçek Kişiler için; tüm başvuru konularında en az beş (5) yıl ve üzeri, Sulama kooperatifleri, tarımsal kalkınma kooperatifleri ve sulama birlikleri de ana sözleşmelerinde tarımsal üretim yapabileceklerinin yer alması şartıyla, kendilerine ait arazilerde veya kamu arazilerinden 10 (on) yıl ve üzeri noter onaylı kira sözleşmesi yaparak tüzel kişilik olarak başvuru yapabilirler.
3 – Sulama Projeleri; Basınçlı sulama sistemi kurulması projeleri, 24/01/1992 tarihli ve 21121 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Ziraat Mühendislerinin Görev ve Yetkilerine İlişkin Tüzük” hükümlerine göre yetkili ziraat mühendisleri tarafından hazırlanmalı ve onaylanmalıdır.
4 – Yerüstü su kaynakları için ilgili kurumdan alınacak “Su Kaynağı Kullanım İzni/Tahsis Belgesi”; keson kuyular hariç olmak üzere yeraltı su kaynakları için ilgili kurumdan alınacak “Yeraltı Suyu Kullanım Belgesi” alınmalıdır. Su kaynağı keson kuyu olan başvurularda kuyu ruhsatı şartı aranmayacaktır. Jeoloji mühendisi ve il proje yürütme birimi elemanlarınca kuyuya ait debinin tespit edilerek tutanağa bağlanması yeterli olacaktır.
2025 Yılı Uygulama Rehberi için TIKLAYINIZ…
Bilgi ve İş Birliği İçin İLETİŞİM…
